W życiu każdego Dziecka oraz jego Rodziców przychodzi taki moment kiedy następuje zamiana pieluszek na nocnik, a później także na toaletę. Wielu Rodziców zastanawia się jak rozpoznać moment gotowości ich Dziecka na taką zmianę, jak stopniowo oswoić swoją Pociechę z nocnikiem. W niektórych przypadkach trening czystości może przebiegać bardzo szybko, ale czasem potrzeba czasu i cierpliwości, żeby osiągnąć sukces. Istotne jest, aby dać Dziecku odpowiednią przestrzeń i czas do pełnego opanowania nowych umiejętności.
Jaki jest odpowiedni czas na rozpoczęcie przygody z nocnikiem?
Amerykańska Akademia Pediatryczna rekomenduje, aby nocnikowanie rozpocząć kiedy Dziecko wykazuje oznaki gotowości czyli około 2 roku życia. Amerykańska Akademia Lekarzy Rodzinnych wskazuje zacząć w momencie kiedy gotowy jest Rodzic i Dziecko czyli zwykle pomiędzy 18 a 30 miesiącem życia. Kanadyjskie Towarzystwo Pediatryczne nie podaje jednoznacznego przedziału wiekowego zaznacza jednak, że najważniejsza jest fizjologiczna i psychiczna gotowość Dziecka.
Jak rozpoznać kiedy Dziecko jest gotowe?
- sygnalizowanie potrzeb siku/kupa – Dziecko zwykle zaczyna pokazywać na pieluszkę kiedy jest pełna, lub po zrobieniu siku lub kupki
- szukanie ubocznego miejsca na zrobienie np. kupki
- orientacja w zakresie części ciała – Dziecko wie i wskazuje gdzie znajdują się poszczególne części ciała
- długie momenty „suchej pieluszki” – jest to oznaka m.in. zwiększonej pojemności pęcherza co przyczynia się do większej długości pomiędzy kolejnymi wypróżnieniami
- dobrze opanowana umiejętność siadania i chodzenia, a z czasem również rozbierania np. zdjęcie spodni oraz majteczek
Nie należy również zapominać o drugim aspekcie czyli gotowości Rodzica. Dobrze jest znaleźć taki moment kiedy będziemy w stanie poświęcić odpowiednią ilość czasu na zapoznanie naszego Dziecka z nocnikiem/toaletą. Częstym okresem, który wybierają Rodzice są np. wakacje lub dłuższy wyjazd, w trakcie którego mamy dużo czasu na skupienie się na tym procesie. Jeśli nasze Dziecko dobrze znosi wszelkie zmiany otoczenia to może być to dobry pomysł na rozpoczęcie treningu czystości. Zdecydowanie łatwiej proces też może przebiegać również w okresie letnim, kiedy nie musimy zakładać wielu warstw ubrań.
Ile czasu trwa odpieluchowanie?
Na to pytanie nie znajdziemy jednoznacznej odpowiedzi. Czasem może być to kwestia kilku dni a czasem tygodni lub miesięcy. Najważniejsze to nie stwarzać sobie oraz Dziecku wzajemnej atmosfery stresu, wymagań lub co gorsza karania za niepowodzenia. Nie warto również porównywać się z innymi znajomymi. Każdy z nas jest indywidualny więc warto dać sobie czas i cierpliwość.
Jak poprowadzić trening czystości?
Na początek warto zaznajomić Dziecko z tematem nocnikowania poprzez rozmowę lub opowiadanie historii, pokazywanie książeczek o tej tematyce. Możemy pokazać jak wygląda nocnik, a także włączyć do zabawy lalki lub inne ulubione zabawki.
W momencie kiedy nasze Dziecko zna już swój nocnik oraz stałe miejsce gdzie on się znajduje warto znaleźć pewną rutynę w ciągu całego dnia kiedy nasza Pociecha będzie korzystała z nocnika np. po wstaniu rano, po spacerze, po drzemce, sprzed spaniem itp. Jeśli nasze Dziecko chodzi do placówki żłobkowej warto dowiedzieć się jaki panuje w danym miejscu rytm dnia oraz kiedy wprowadzane jest nocnikowanie. Najlepsze efekty osiągniemy na zasadzie wzajemnej współpracy pomiędzy Rodzicami, a opiekunami w żłobku.
Kiedy nasze Dziecko regularnie korzysta z nocnika oraz zaczyna samo sygnalizować chęć skorzystania z niego możemy podjąć próbę zastąpienia pampersa majteczkami. Pamiętajmy, że po drodze mogą zdarzyć się drobne wpadki, więc nie powinniśmy się przedwcześnie zrażać. Warto również powiadomić innych opiekunów sprawujących opiekę nad Dzieckiem, o wprowadzonych zmianach, gdyż najważniejsza jest regularność.
W kolejnym etapie możemy spróbować uczyć nasze Dziecko korzystania z toalety. Przydatna w tym okresie może okazać się dodatkowa nakładka na toaletę oraz podest, który ułatwi siadanie na muszli klozetowej.
Trening czystości w nocy – kiedy i jak?
Utrzymanie suchej pieluszki przez całą noc zwykle bywa trudniejsze dla naszego Dziecka. O ile w ciągu dnia możemy mieć tę umiejętność już opanowaną, o tyle podczas odpoczynku w nocy lub drzemki w ciągu dnia Dziecko może jeszcze przez jakiś czas potrzebować założenia pampersa. Pieluszkę na majteczki zamieniamy w nocy dopiero wówczas, jeśli Dziecko wstaje przez jakiś czas po nocy z suchym pampersem oraz zdarza mu się wybudzać kiedy czuje potrzebę, aby zrobić siku/kupkę. Warto wprowadzić do rytmu dnia wieczorne nocnikowanie przed pójściem spać. Pamiętajmy, że nocne moczenie może zdarzać się do 5 roku życia. Jeśli Dziecko jest już starsze, a wpadki w dalszym ciągu się zdarzają warto skonsultować się z pediatrą. Na wizytę udajemy się również jeśli Dziecko, które już opanowało umiejętność utrzymania potrzeb fizjologicznych w nocy ponownie zaczyna się moczyć lub obserwujemy inne niepokojące objawy np. ból podczas oddawania moczu.
Kiedy lepiej wstrzymać się z wprowadzaniem nocnika?
Nocnikowanie najlepiej wprowadzić w momencie względnego spokoju w życiu i rutynie naszego Malucha. Nie warto wprowadzać tak dużej zmiany w momencie np. choroby Dziecka, przeprowadzki czy pierwszych dniach adaptacji do żłobka lub pojawienia się młodszego rodzeństwa. Pozwólmy najpierw oswoić się z następującymi zmianami, a w następnej kolejności rozpocznijmy swoją nocnikową przygodę.
Czego potrzebujemy podczas treningu czystości?
Najważniejszym przedmiotem jest oczywiście nocnik 😉 W kolejnym etapie warto zaopatrzyć się w nakładkę na deskę sedesową oraz podnóżek.
Pomocne mogą okazać się pieluchomajtki zamiast normalnych pampersów. Zwykle łatwiej je zdjąć, z biegiem czasu nasz Maluch sam nauczy się je zdejmować. Świetnie nadają się na etap pomiędzy pampersem a majtkami. Majtki treningowe przydać się mogą z kolei na niewielkie wpadki oraz naukę nad uczuciem wilgotności- istotnym w procesie odpampersowania. Przydatne mogą okazać się również podkłady lub wodoodporne ochraniacze na materac w przypadku treningu czystości w nocy.
Podsumowanie
Pożegnanie z pieluszką może być dużym wyzwaniem zarówno dla Dziecka jak i jego Rodzica. Warto kierować się nabytą wiedzą, jednak należy pamiętać, że każdy Maluch rozwija się w indywidualnym tempie i czasem potrzeba więcej czasu oraz pokładów cierpliwości. Nie warto porównywać się również z Dziećmi znajomych lub w rodzinie. Nie śpieszmy się i dajmy sobie tyle czasu ile potrzeba, bez zbędnego stresu lub poganiania. Obserwujmy czy nasza Pociecha jest gotowa na pożegnanie pieluszki i dajmy jej w tym czasie dużo wsparcia i bliskości.
Źródła:
- https://www.wymagajace.pl/odpieluchowanie-cz-i-kiedy-zaczac/
- Kidoo D. A. (2012) Toilet training children: when to start and how to train them, Canadian Medical Association Journal, 184(5): 511, dostęp: https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC3307553/
- https://mamafizjoterapeuta.pl/2023/07/05/abc-odpieluchowania/
- https://hipp.pl/pielegnacja/poradnik/trening-czystosci-kiedy-i-jak-odpieluchowac-dziecko
- http://www.przeglad-urologiczny.pl/artykul.php?1183


